“Ja, het kan extreem snel gaan. Er is geen reden waarom dat niet zo zou zijn.” Aan de poorten van het Paleis duwde Georges-Louis Bouchez (MR) gisteren fors het gaspedaal in. Ook Maxime Prévot (Les Engagés) spreekt van een “gunstig scenario”. Dat vertaalde zich in een soort euforie bij analisten en pers: ineens zou België op een paar weken een federale regering én regionale coalities kunnen hebben, zo droomde Bouchez luidop. Vanuit de N-VA gaat men het niet tegenspreken: daar hoopt men op een ‘minikabinet’ dat snel de begroting aanpakt. Maar de puzzel ligt zo evident niet, beseft ook Vlaams formateur Bart De Wever (N-VA) maar al te goed. Want de Vlaamse socialisten gaan zich schrap zetten, om te beginnen al voor de Vlaamse regering: “Wij gaan niet zomaar verder doen met een afkooksel van Jambon I. Het zal van een wit blad zijn, dat we beginnen.” En in een federale regering stappen zonder de PS, maar met een rechts besparingsprogramma? “Dit ligt allemaal héél moeilijk. Het zal niet op een rapke gaan,” zo is bij de top te horen. Bij de N-VA wil men net snelheid maken: “Tijd speelt helemaal niet in ons voordeel, het zal snel oktober zijn.”

In het nieuws: “Nu hopen dat het snel gaat” kopt het Nieuwsblad. “Bouchez en De Wever gaan voluit voor snelle vorming regionale regering”, is de voorpagina van De Standaard.

De details: Hold your horses. Om zowel Vlaams als federaal snel een deal te maken, is er de cruciale steun van Vooruit nodig. En die zijn niet van plan om zomaar in centrumrechtse avonturen mee te stappen. Ze zullen hun vel heel duur verkopen.

• Welgeteld twintig minuten. Zo kort was Paul Magnette (PS) vanmorgen binnen bij de koning, terwijl er normaal 45 minuten voorzien waren. Maar veel viel er niet te zeggen: “Neen, Sire, deze keer moet u niet op ons rekenen: wij gaan in oppositie.” 

• De logische consequentie van wat gisteren het partijbureau van de PS besliste: overal aan de kant gaan staan en het electorale verlies slikken. 

• Dat betekent meteen een schokgolf voor Franstalig België en ook heel het federale apparaat: de PS is en blijft daar de dominante machtspartij die jarenlang de touwtjes strak in handen hield. Maar geen federale kabinetten meer, geen Waalse en Franse gemeenschapsregering. Een paar honderd man PS-personeel staat plots op straat. 

• De nederlaag van de PS betekent niet het einde van Magnette zelf. Die bood zijn ontslag aan, maar dat werd door het bureau gracieus unaniem geweigerd: een mooie choreografie om de leider niet nog verder te beschadigen. Binnen een paar maanden zijn er immers gemeenteraadsverkiezingen en ‘burgemeester’ Magnette moet daar voor zijn partij ook nog vol aan de bak. 

• Maar bitter is het wel: de PS-voorzitter ging deze keer voor niets minder dan het premierschap. Die droom eindigt in een verkiezingsnederlaag en bijgevolg een uiterst kort gesprek met de koning. 

Op de agenda: Morgen al een informateur?

• Later vandaag komen zowat alle andere voorzitters aan bod. Daarmee rondt de koning een eerste keer de gesprekken af en kan woensdag, of ten laatste donderdag, dan een informateur aangeduid worden. 

• Opvallend genoeg circuleren daarvoor eerder de namen van de toppolitici zelf, zoals De Wever of Prévot, dan eerst een éminence grise, zoals pakweg een Geert Bourgeois (N-VA) om te gaan verkennen. Dat heeft veel te maken met het signaal dat zowel de MR als de N-VA al stuurden: geen tijd te verliezen. 

• Bouchez maakte dat in zijn gekende weinig subtiele stijl meteen duidelijk aan de poorten van het Paleis: “De Belgen hebben gekozen voor een heel duidelijke verandering, nu zouden we enkele weken later al een regering moeten hebben.” En meer: “We moeten geen weken nemen om de samenstelling van de regering te kennen. Daarna kunnen we in de diepte onderhandelen.” 

• Bij de N-VA is men veel voorzichtiger. Geen grote verklaringen, dat was al op verkiezingsnacht helemaal de mantra van De Wever. En ook nu is er geen communicatie. Maar in de coulissen is bij N-VA wel te horen, “dat er inderdaad geen tijd te verliezen is, het speelt niet in iemands voordeel om te wachten”. Want: “Het zal snel oktober zijn.” 

• Met andere woorden: als men de regeringsvorming uit de sfeer van nieuwe verkiezingen wil houden, moet het in de komende weken gebeuren. 

• Prévot was vanmorgen aan de Paleispoorten dan weer “gunstig gezind” over de situatie in Wallonië. Bronnen wezen erop dat er vandaag al daar een aankondiging kan komen dat beide partijen, MR en Les Engagés, samen een coalitie gaan proberen vormen voor het Waals Gewest en de Franse Gemeenschap. 

• Over het federale was Prévot iets voorzichtiger: geen foutjes deze keer. Hij stelde over een staatshervorming dat dat “niet mijn prioriteit is”, maar lette op om de deur ook niet dicht te doen: “We zijn ons ervan bewust dat er veel publiek geld wordt verspild. Er is een institutionele lasagne die niet optimaal werkt. We moeten geen angst hebben van het woord staatshervorming als dat de efficiëntie van de staat ten goede komt.” 

• Alleen dus geen “prioriteit”, wat enigszins spoort met het idee van een “minikabinet” van de N-VA, om eerst het sociaal-economische aan te pakken.

De essentie: De Wever is Vlaams aan zet. En hij heeft al goed nagedacht over de juiste omstandigheden. Geen ‘Paljas’-momenten dus.

Subscribe to W16 Plus to read the rest.