Uur van de waarheid voor Arizona: derde en laatste versie van supernota is ultiem kader voor regering

Wat al dagen aan het sluimeren was, komt nu tot een kookpunt: de vijf onderhandelende partijen moeten samen beslissen of ze het eens raken over het grotere budgettaire kader of niet. Formateur Bart De Wever (N-VA) heeft zijn zogenaamde supernota een derde keer herschreven. Maar doordat de eerste versie integraal lekte, en ook de tweede versie van die nota in grote mate te lezen was in de pers, is de rek op die oefening compleet op. Het wordt dus deze nota of niets, die straks moet gelden als het sociaal-economische kader voor Arizona. De vraag is of de andere partijen akkoord kunnen gaan met dat ultimatum. Iedereen kijkt in de eerste plaats naar Vooruit. De Vlaamse socialisten blijven aarzelend in de formatie zitten: het is geen coalitie van hun hart. Conner Rousseau (Vooruit) zal vermoedelijk dus finaal moeten kiezen. Maar de essentie blijft tegelijk dat er geen alternatief is, en de prijs van een mislukking ook hoog is.

In het nieuws: Vanmorgen om 10.30 uur zijn de voorzitters aan een cruciale vergadering begonnen.

De details: De Wever wil weten waar hij staat. Want na een week over en weer schuiven en puzzelen, lekte er steeds meer van zijn voorstellen, en finaal zelfs heel de eerste versie van de supernota. Omdat ook delen van de tweede, herwerkte nota al te lezen stonden in de pers, kan het spelletje niet blijven duren: een finale, derde keer herschreven versie is nu te nemen of te laten.

• Na een week van drôle de guerre, of schemeroorlog, komen vandaag de vijf voorzitters uit de loopgraven. Ze kunnen niet anders: het is De Wever die ze ertoe verplicht om kleur te bekennen. 

• De formateur en zijn team hebben tijdens de vakantieperiode volop geprobeerd om alle rode lijnen en verzuchtingen van de vier andere partijen te combineren met die van de N-VA en te zien waar ze budgettair uitkomen. Die synthese werd telkens gemaakt in de ‘supernota’, het hele sociaal-economische luik van de toekomstige Arizona-regering.

• De bijbehorende budgettaire tabellen ontdoen de plannen van elke romantiek: de harde realiteit is dat er 28 miljard moet worden gevonden om min of meer de 3 procent-norm als maximum tekort op de begroting, de Europese norm, opnieuw te halen. 

• Maar zelfs dat zal alleen lukken met een paar meevallers, zoals economische groei of een stabiele geopolitieke context. En die is allerminst zeker. Dat maakt meteen dat de hervormingen die de Europese Commissie nu al heel lang vraagt, onder meer in de pensioenen omwille van de vergrijzingskost, de enige reddingsboei zullen zijn als België straks effectief door die Commissie moet worden gedelibereerd op budgettair vlak. 

• Het is in die optiek dat De Wever zijn opeenvolgende supernota’s schreef: hoe kunnen we iets ineen steken dat én de rode lijnen van de coalitiepartners zoveel mogelijk respecteert én de toets met Europa en de Europese Commissie straks wel degelijk overleeft? De Wever zelf zit daarbij aan het eind van zijn latijn: hij kan niet telkens opnieuw de nota naar deze of gene kant duwen om een andere partij te plezieren. Dat voelen de anderen ook aan. 

• Tegelijk is de N-VA zelf natuurlijk ook betrokken partij: De Wever is finaal niet een neutraal figuur, maar ook de hoofdonderhandelaar voor zijn eigen partij. De bekommernis van de N-VA blijft daarbij om de Vlaamse ondernemer en spaarder beter af te laten zijn met deze regering. Het redden van België is van nature minder een focus van De Wever en co, om het zacht uit te drukken. 

• Vandaar dat de rek niet oneindig is voor de formateur: er is geen trofee verbonden aan puur de Zestien gaan bezetten, en dan wel te zien wat er voor de rest gebeurt. “Als men een Vivaldi II wil maken, dan moet men dat maar doen, maar dan zonder ons,” is de stoplap die de N-VA nu al een aantal dagen gebruikt. 

• Zeker nadat de eerste versie van de supernota afgelopen woensdag lekte, en daarna ook delen van de tweede, herwerkte versie te lezen waren in de pers, is het vat min of meer af voor de formateur. Het heeft weinig zin om in die context nu verder met nota’s te gaan gooien, als die dan toch telkens op straat liggen: de derde versie van vandaag moet dus de juiste worden.

Waar het om draait: Voor elke partij zitten er een paar lastige noten om te kraken in de nota.

Subscribe to W16 Plus to read the rest.