Arizona mikt op forse stijlbreuk met uiterst kleine regering: een premier, 12 ministers en geen staatssecretarissen

“Een pakket rond ‘soberheid in de politiek’: daar werkt men in alle stilte aan bij de regeringsonderhandelingen. In veel zaken wil Arizona zich toch afzetten tegen de vorige regering, Vivaldi. De focus ligt op een ‘hervormingsregering’, die meteen de Europese regels gaat volgen en een broodnodige budgettaire sanering wil doorvoeren. Maar ook in de beeldvorming en de organisatie moet die nieuwe ploeg een stijlbreuk geven, zoals ook de nieuwe Waalse regering Dolimont I van de MR en Les Engagés dat kon doen bij haar lancering vorige week. Een sleutel daartoe worden besparingen op politieke ‘uitwassen’, zoals de senaat, de uittredingsvergoedingen en de pensioenen van parlementsleden, de partijdotaties en de privileges van ontslagnemende ministers. Maar de kroon op dat werk moet vooral een ‘slanke’ regering worden. Arizona wil het absoluut met minder ministers doen dan de vorige ploegen en hoe dan ook werken zonder staatssecretarissen. Het idee is een ploeg van 13 koppen. Verschillende partijen zijn daarvoor intern gewonnen.

In het nieuws: Arizona wil ‘soberheid’.

De details: De oefening om de puzzel al wat te leggen, wordt op elk hoofdkwartier gemaakt. Maar feit is dat de methodologie om een regering te maken en de portefeuilles te verdelen eigenlijk niet vastligt: ze verschilde bij de laatste drie formaties nogal fel.

• “De bedoeling moet toch duidelijk zijn om de boodschap te geven dat we ook op onszelf durven besparen, op de politiek zelf, op het systeem. Als je dat na 9 juni nog niet begrepen hebt, en met wat er nu op ons afkomt qua saneringsoefening, dan moet je een andere job zoeken.” 

• Federale onderhandelaars, zowel aan de rechter- als linkerkant in de ploeg, zijn duidelijk: Arizona staat voor een hele stevige oefening met de centen, de komende dagen aan tafel, maar de komende jaren voor heel het land. En de politiek zelf zal daar ook een deel van moeten gaan uitmaken. 

• Daarbij zijn er wel een aantal evidenties: 

  • De partijdotatie, het systeem van financiering van de politieke partijen in België, gaat een forse knip krijgen. Het is nog niet duidelijk hoe ver de onderhandelaars daarin gaan, maar het zal op z’n minst het niet-indexeren worden, en mogelijk zelfs meer. 

  • Ook de Senaat komt toch fel in het vizier van de onderhandelaars. Aan Franstalige kant wordt er meer aan vastgehouden, omdat het nog een beetje symbool staat voor ‘België’, als “ontmoetingsplek”, maar aan Vlaamse kant is het wel duidelijk dat het onhoudbaar geworden is om de instelling te laten voortleven. Dat heeft weinig tot niets met het communautaire te maken, maar alles met het sentiment, ook in de pers, dat dit complete verspilling van overheidsmiddelen is.

  • Daarnaast moeten ook andere voordelen, zoals de extra medewerkers voor oud-ministers, de uittredingsvergoedingen voor parlementsleden en ook de royale pensioensystemen nog eens stevig bekeken worden. 

  • Daarbij heeft deze coalitie één voordeel: het heeft meerderheden op federaal niveau, maar ook in de deelstaten. Enkel in Brussel (nog) niet, maar het maakt dat een hervorming meteen voor haast elke andere assemblee zou gelden. 

• Maar de belangrijkste zicht- en tastbare maatregel wordt misschien wel de regering zelf: die moet en zal slank zijn, met een heel pak minder volk dan vorige kabinetten. In de wandelgangen circuleert een scenario waarbij er geen plaats meer is voor staatssecretarissen én waarbij er ook slechts 12 ministers zullen zijn. Dat zou het meteen de kleinste ploeg in decennia maken. 

• De vraag is of alle partijen daar straks mee akkoord kunnen gaan: iedereen wil finaal toch posten voor de topmensen. Maar verschillende onderhandelaars geven nu al aan dat ze er perfect mee kunnen leven dat het er maar 12 in totaal worden: het moet gewoon anders met de politiek. 

• Want het blijft een oefening waar niemand van de Arizona-partijen ongevoelig voor is: het stelt de ploeg in staat om een ander verhaal te vertellen, waarbij de “zeven magere jaren” zijn aangebroken. En effectief, het is sinds het tijdperk van Jean-Luc Dehaene (cd&v) geleden dat er zo’n kleine federale ploeg zou zijn, of zelfs nog kleiner.

Het historische perspectief: De vorige regeringen waren veel steviger bemand.

Subscribe to W16 Plus to read the rest.