• W16
  • Posts
  • Brokken lijmen binnen Arizona, eerst twee dagen kerstpauze, dan vol voor een akkoord, of de ultieme mislukking

Brokken lijmen binnen Arizona, eerst twee dagen kerstpauze, dan vol voor een akkoord, of de ultieme mislukking

Begin 2025 moet er een deal zijn, of het is voorbij.

🎄Een zalig kerstfeest vanavond en morgen voor iedereen. Morgen alvast geen brief, de rest zien we in functie van het nieuws.

🧨 Bart De Wever (N-VA) geeft iedereen twee dagen verlof: vandaag en morgen wordt niet onderhandeld. Gisteren was een dag van scherven rapen, na de clash van vrijdag.

🤝 Verschillende kopstukken, waaronder formateur De Wever maar ook Sammy Mahdi (cd&v), gaven aan dat er een minimumgrens is voor omgang onder elkaar. Een expliciete boodschap voor Georges-Louis Bouchez (MR).

🚩 De Bermuda-driehoek tussen cd&v, MR en Vooruit blijft evenwel: daar moet de formatie dit weekend en volgende week wel echt doorvaren.

🎙️ Vandaag ons kerstgesprek met Tom Van Grieken. Wie de podcast wil beluisteren, kan dat hier.

💡 Eén voorspelling doet Van Grieken alvast: “De Wever zal ook nu opnieuw zijn kiezers beliegen en gewoon burgemeester van Antwerpen blijven.”

📰 2024 was een heel bewogen jaar voor Vlaams Belang, met lokale doorbraken, maar nationaal een bittere teleurstelling en vervolgens ook nog een forse aanvaring met de pers. “Het conflict met DPG Media was een druppel in een emmer die al vol zat.”

🥊 Van Grieken omschrijft nog hoe hij in de VTM-studio stond, waar Conner Rousseau (Vooruit) binnenkwam en daar de analist van die dag, Eric Goens, omhelst, terwijl die volgens hem zegt: “Goed gedaan, maatje.”

📣 “Ik dacht bij mezelf: dit is nu iets waar ik echt een hekel aan heb. Geen probleem dat mensen sympathie hebben voor een partij, maar wees dan niet hypocriet en pretendeer niet van aan objectieve verslaggeving te doen.”

"Het is een politiek goed jaar voor ons geweest. We hebben mooie cijfers neergezet: meer dan 1 miljoen mensen hebben op 9 juni op ons gestemd. We hebben 56 parlementsleden – dat is echt immens veel. Lokaal hebben we nu 70 verkozenen, we zijn actief in meer dan 200 gemeenten, hebben elf schepenen en één burgemeester. In alle feiten mogen we best tevreden zijn over 2024.”

En toch was 9 juni misschien wel een bittere overwinning?

“Het was een rare score voor ons, omdat het niet paste bij wat we verwacht hadden. De juiste analyse is: zat er meer in? Ja, zonder twijfel."

U kreeg het initiatief niet, terwijl iedereen dat verwachtte.


"En de ambitie lag ook hoger. Ik heb altijd gezegd: we willen de grootste worden, omdat dat de beste garantie is dat de N-VA niet met Vooruit in zee gaat. We zijn dat net niet geworden. In het Vlaams Parlement zijn we even groot in zetels, federaal geloof ik iets groter. En wat zien we? Een stem op Bart De Wever, een stem op Conner Rousseau, een stem op de N-VA is een stem op de socialisten – op alle niveaus: lokaal, Vlaams en federaal.”

“En dat is het enige minpuntje aan 2024: dat die rechtse, Vlaamse en N-VA-stemmen dienen om de socialisten aan de macht te brengen. Ik heb het van de daken geschreeuwd. Ze gingen het doen. En ja, dat is toch een persoonlijk minpuntje."

De speech die avond van de verkiezingen had anders gekund?

"Wel, ik heb die analyse al vaak gehoord, maar er is één aspect dat mensen vergeten: wat was de inzet? Samen een meerderheid hebben. En ik heb pas gespeeched toen er een V-meerderheid was. Ik vond het niet erg dat Bart De Wever als eerste speecht, want hij verloor stemmen. En ik dacht: als Bart nu als eerste speecht, kan hij zich als overwinnaar presenteren. Dat versterkt zijn positie. En we hebben toch die V-meerderheid. Wat maakt het uit? Als we nadien vertrekken naar Vlaamse onderhandelingen, praat niemand meer over wie als eerste heeft gespeecht of niet."

Het beeld van een winnaar die toch eigenlijk verliest, is blijven hangen.

"Dat kun je alleen maar nu zeggen, omdat er geen meerderheid was. Maar op het moment dat Bart en ik speechen, was er een meerderheid. Bart De Wever zegt zelfs heel duidelijk: ‘Dit Vlaams-nationalistisch, Vlaams-rechts signaal kan niet genegeerd worden. Dit is een roep voor meer autonomie.’ Ja, dat is hij precies toch al even vergeten.

Het meest ontnuchterende moment was niet toen. Dat was ingecalculeerd. Wat maakte het uit wie er eerst speecht?”

“Maar toen we naar het VRT-debat gingen, en daarna allebei van het podium kwamen en dan bericht kregen: geen meerderheid. Dat was een moment dat ik veel teleurstellender vond dan wie er nu eerst speecht of niet. Het is soms zelfs een strategisch voordeel om iemand die feitelijk verloren heeft, eerst te laten speechen, zodat hij zijn gezicht kan redden.”

Dus dat moment bij de VRT, dat u hoort dat er net één zetel te kort is, verandert alles?”

“Dat heeft het hele politieke jaar veranderd. Het verschil was 5.000 stemmen. Vijfduizend. Dat is verwaarloosbaar op het totaal aantal stemmen – een druppel.”

“Maar die druppel heeft een heel ander politiek beeld geschetst. Ik zeg altijd: ik ben niet bang om te falen in mijn doel, maar als ik er niet alles aan gedaan had om dat doel te bereiken, dan zou ik dat wél erg vinden. Als je kijkt naar tien jaar Vlaams Belang, tien jaar Tom Van Grieken, dan heb ik er alles aan gedaan om mijn partij beleidsklaar te maken. Geen loze praatjes, maar échte investeringen: beter politiek personeel, lokale verankering, partij-uitbouw. Onze tegenstanders waren er zelfs van overtuigd dat we eraan kwamen. Dus ik kan dat niet als een falen beschouwen. De kiezer heeft altijd gelijk, maar ik denk niet dat wij fundamentele fouten hebben gemaakt in het pad dat we wilden afleggen."

En de campagne, hoe hebt u die beleefd?


"Ik vond het een heel defensieve campagne. Het was mijn derde campagne. In 2018 en 2019 waren we de oppositiepartij. Toen gaven wij kritiek op het beleid. Maar deze keer was het omgekeerd: alle partijen gaven kritiek op ons, de oppositiepartij. Het beleid werd niet eens echt gefileerd. We waren geen 'duikboot' meer zoals in 2019, toen we ongezien naar een overwinning konden surfen. We waren nu een schietschijf.”

“Dat vond ik opmerkelijk, maar ik begrijp wel waarom politieke partijen dat doen. Alleen zat ook de media mee in dat narratief. Er werd bijvoorbeeld een oude brochure van een studiedag opgediept en dat haalde ineens de voorpagina.”

“Het Conclaaf, dat tv-programma, heeft een impact gehad, maar niet door het programma zelf. Wat meer impact had, waren de herhaalde quotes en fragmenten, zoals Petra De Sutter die zei: ‘Wat Tom Van Grieken zegt, is dat ik geen bestaansrecht heb.’ Dat heb ik nooit gezegd. Maar dat stukje werd twintig keer heruitgezonden.”

“Het klinkt misschien raar, maar ik verwijt Eric Goens (de maker, red.) daar niets over. Hij heeft niets anders gedaan dan zijn werk."


Ik las dat hij u opnieuw in Het Conclaaf had willen krijgen, maar dat u uw telefoon niet meer opnam?


"Ik heb hem eerst een heel boos bericht gestuurd toen ik hoorde wat er na de gemeenteraadsverkiezingen gebeurde. Misschien wat context voor de luisteraars en kijkers: tijdens die verkiezingen was DPG Media volop bezig met het narratief dat wij verloren hadden. Dat is gewoon flauwekul. Ik stond toen in de VTM-studio en zag die fameuze scène waar Conner Rousseau binnenkomt, en daar zitten de analisten van die dag, Stijn Baert, Isolde Van den Eynde en Erik Goens. En Goens en Rousseau omhelzen elkaar met ‘goed gedaan, maatje’.”

“Ik dacht bij mezelf: dit is nu iets waar ik echt een hekel aan heb. Geen probleem dat mensen sympathie hebben voor een partij, maar wees dan niet hypocriet en pretendeer niet van aan objectieve verslaggeving te doen."

Dit is nu ook iets wat mensen echt moeten weten. Het probleem is dat het misschien naïef overkomt, maar het gaat toch ook om concrete dingen. Objectieve verslaggeving, dat moet gewoon eerlijk gebeuren. En dat van de man die de hele coming-out-video van Conner Rousseau ook gemaakt heeft en probeerde te verkopen? Dat voelt toch niet objectief aan?” 

“Vervolgens moet je niet pretenderen dat je volledig objectief bent. Ik heb daar een heel boze boodschap over gestuurd, dat geef ik toe. Het voelde gewoon heel klein van hem, alsof het een probleem was dat ik benoemde wat ik zag en dat dat politiek relevant was.”

“Later belde hij me nog eens op over iets anders. Misschien had ik beter opgenomen. Ik ben ook maar een mens hé."

Maar Vlaams Belang heeft op de eigen kanalen toch ook flink uitgehaald naar DPG Media? Dat leek bijna een soort oorlog?


"Een oorlog? Nee, dat is absoluut niet zo. Ik heb wel gezegd dat DPG Media een druppel was in een emmer die al vol zat. Maar laten we wel wezen: ik denk dat je dit kunt bevestigen, Vlaams Belang is bijzonder correct naar journalisten toe. Het aantal boze mails of telefoontjes van onze kant is zeer beperkt, zeker vergeleken met wat andere partijen zich soms permitteren. Of hoe woordvoerders van andere partijen soms tegen journalisten tekeergaan. Dat zit gewoon niet in ons DNA.”

“Bij ons komt het hooguit voor dat er eens een boze mail wordt gestuurd met een gemotiveerd bezwaar, maar dat is het ook."

"Het opmerkelijke is dat sommige journalisten dat zien als zwakte. Bij DPG leek het omgekeerd te werken: hoe hoffelijker wij waren, hoe minder correct wij werden behandeld. Maar laat me duidelijk zijn: ik spreek altijd over DPG als organisatie, nooit over individuele journalisten. Er zijn ook bij DPG uitstekende en correcte journalisten. Net zoals bij de VRT. Maar wat mij mateloos stoorde, was hun advertentiebeleid.”

“De N-VA en Open Vld staan vol in hun kranten, het zijn bijna partijbladen. Wij mogen niet eens adverteren. Zelfs bij 'De Zondag' in de Krant van West-Vlaanderen was dat iets wat we soms moesten afdingen. Mediahuis volgt trouwens een gelijkaardige lijn. Dat voelt gewoon oneerlijk."

“En DPG slaagde er bijvoorbeeld in om over Ninove, binnen een tijdspanne van 48 uur, 17 negatieve artikels op HLN.be te publiceren. Dan is het genoeg. Ik sta voor het Vlaams Belang en ik sta voor mijn kiezers. Als een blad als Solidaire of Apache negatieve artikels wil schrijven, is dat normaal, dat zijn activistische media. Maar HLN? Als ze denken dat ze zomaar op Vlaams Belangers kunnen schieten zonder dat wij reageren: guess again."

"We staan voor onze mensen. ‘Eerst onze mensen’ is niet alleen een slogan, het is een levenshouding."

Jullie hebben jullie een soort eigen kanaal daar tegenover gezet, toch? V-Nieuws?


"V-Nieuws was gewoon een probeersel naar aanloop van de verkiezingen om te testen wat werkt. Het was een heel journalistiek opgezette oefening. Soms brachten we regelmatig nieuws uit met cijfers, bijvoorbeeld: ‘zoveel nieuwe asielzoekers’, of ‘de staatsschuld explodeert met zoveel’. Dingen die je niet in de klassieke media kreeg. Dan kwamen die cijfers in een discussie en vroegen mensen: ‘Waar komen die vandaan?’ Als we dan een artikel moesten delen van www.vlaamsbelang.org, kwam er discussie: ‘Ja, maar dat zijn uw eigen cijfers.’”

“Met V-Nieuws hadden we tenminste iets dat in vorm al een pak professioneler was. Het bood ook een interne vorm van checks and balances. V-Nieuws werkte onafhankelijk van onze persdienst of communicatie. Ze ontvingen onze persberichten, maar deden er alleen iets mee als zij het interessant vonden. En als het niet paste, brachten ze het niet. Dat gaf ons een spiegel: wat werkt en wat niet? Zo hebben we onze eigen redactie met twee mensen opgezet. Het bestaat nog steeds, maar..."

Ze werden dus niet vanuit de partij aangestuurd, zegt u? 

"Exact. Wanneer iets niet bij hen paste, brachten ze het niet. Ze zochten ook niet actief naar alles wat wij deden. Dat was een goede spiegel voor ons. Je kunt klagen over journalisten, maar ze worden overstelpt met persberichten. Zie door de bomen het bos maar eens. Voor ons was V-Nieuws ook een testplatform: wat werkt en wat niet? Het bestaat nog steeds, maar er is veel te weinig media-aandacht voor. V-Nieuws, net zoals mijn persoonlijke account, wordt geshadowbanned. Artikels zijn moeilijk vindbaar of kun je amper delen. Dat heet dan vrijheid van meningsuiting, maar die is waanzinnig beknot op sociale media."

Wat was de verrassing van het jaar?

“Dat we een nieuw kindje verwachten. Misschien is dat niet het politieke antwoord, maar dat was zeker een verrassing. Ons leven is al heel hectisch en we zitten nog midden in de verbouwingen."

“Het kwam sneller dan gepland, en dat was zeker onverwacht. Maar ik zal misschien ook een politieke verrassing noemen, als ik positief mag blijven? Als je naar de lokale verkiezingen kijkt, moet ik zeggen: lokale verkiezingen zijn logistiek, menselijk en organisatorisch een hel voor partijen. We hadden 4.500 kandidaten, en hoe zij het beste van zichzelf hebben gegeven, dat was echt indrukwekkend.”

“Zelfs de weinige problemen die we hadden, bijvoorbeeld met iemand die ergens frauduleus was, dat soort dingen herinner je je natuurlijk. Maar vroeger was het met lokale verkiezingen soms veel erger. We hebben dit jaar nog nooit zoveel lijsten ingediend. De motivatie en creativiteit die ik zag, dat doet mij nog steeds geloven dat ik geen cynische politicus ben."

Verrassingen zoals plots Roeland Raes op een Belang-lijst?

"Precies. Er zijn altijd uitzonderingen, maar er waren ook grappige momenten. Bijvoorbeeld, in Grimbergen hadden we een afdeling waar onze affiches werden afgescheurd. We hebben daar een filmpje van gemaakt en een ludieke mail gestuurd: 'We zien dat onze affiches populair zijn, hier is een nieuwe.' Dat soort dingen laat zien hoeveel plezier je kunt hebben met lokale vrijwilligers die politiek serieus nemen, maar ook een luchtige kant hebben. Dat geeft me veel energie."

Vandaag hebt u nu één burgemeester, elf schepenen en zit Vlaams Belang in drie gemeenten in een college. Had u daar op voorhand voor getekend?

Het plan was om de grootste partij te worden en een meerderheid met de N-VA te halen. Dat die onderhandelingen serieus zouden worden gevoerd. Ik was er ook klaar voor om een geloofwaardige coalitiepartner te zijn, al wist ik dat de N-VA federale ambities had en ons mogelijk in Vlaanderen zou proberen af te blokken.”

“Eerlijk gezegd had ik verwacht dat er twee scenario’s waren: ofwel rijden ze ons snel af in het begin en blijven we nergens een meerderheid halen, ofwel houden ze ons lang aan het lijntje, wat lokaal veel problemen zou veroorzaken. Als je mij op 1 januari 2024 had gezegd dat we met de N-VA zouden samenwerken, had ik het een grote gok gevonden. Maar uiteindelijk is het voor ons wel goed uitgedraaid.”

“Neem nu Ninove. Daar was het spannend. Guy moest een grote sprong maken omdat er minder partijen meededen, waardoor de lat hoger lag. We wisten dat het potentieel er was, maar zekerheid heb je nooit. En dan hebben we ook successen gezien in Izegem, Ranst en Brecht. Uiteindelijk hebben we een sterke basis gelegd voor de toekomst."

Had u Izegem, of Brecht of Ranst zien komen?

"Heel eerlijk, ik heb altijd gezegd dat als we twee derde van de nationale score lokaal kunnen vertalen, dan heeft de afdeling heel goed gewerkt. We hebben nooit de ambitie gehad om overal de grootste te worden, maar waar we lijsten indienden, wisten we dat we kans maakten om te winnen. Dat gaf ons een vertekend beeld.”

“Maar we hebben ook altijd gezegd dat het politieke landschap zich richting een verkaveling zou bewegen: centrum-links, centrum-rechts, en wij. Dat biedt kansen. En je ziet dat die polarisatie lokaal ook werkt. In Brecht, Ranst en Izegem speelde het telkens hetzelfde scenario. N-VA probeert daar de arrogantie van Bart De Wever nationaal te kopiëren, en dat stuit lokaal op verzet. Daardoor zie je lokale partijen of kartels besluiten met ons samen te werken."

Iedereen dacht dat het cordon zou sneuvelen op rechts. En nu blijkt dat zelfs ex-Vooruit-mensen de sprong maken.

Wat ik altijd zeg, is dat lokale Vld’ers of cd&v’ers heel anders zijn dan hun nationale partijtop. Lokaal hebben die geen nationale ambities; ze willen gewoon goed besturen in de gemeente waar ze geboren zijn en waar hun kinderen en kleinkinderen opgroeien."

"Die mensen krijgen het lokaal ook niet uitgelegd. Op tv kunnen ze zeggen dat Tom Van Grieken een boeman is, maar lokaal kennen ze me gewoon als buurman. Ze zien dat ik redelijk ben, dat we samen kunnen werken. Dat zijn vaak rechtse mensen, en dan zeggen ze: ‘Ik ben eigenlijk ook best rechts. Waar gaat dit over?’”

“Het cordon sanitaire bestaat eigenlijk alleen op nationaal niveau. Lokaal zeggen mensen: ‘Wat maakt het uit? Dit is de beste keuze voor onze gemeente.’"

2024 toonde ook wel net aan dat Sammy Mahdi (cd&v) of Eva De Bleeker (Open Vld) niet van plan zijn om iets aan het cordon sanitaire te veranderen?


"Dat klopt. En dat is misschien wel de pijnlijke vaststelling van 2024: het cordon sanitaire is ooit uitgevonden door Groen en Jos Geysels, maar het wordt nu vooral in stand gehouden door de N-VA en Bart De Wever.”

“Het is die partij die zelfs nog harder gesprekken weigert met onze afdelingen. Ik denk dat de N-VA-leiding daar op een bepaald moment wel van gaat wakker worden. Binnen vijf jaar misschien, maar het nieuwe decreet biedt ook een voordeel. Het landschap verandert, en we zien dat lokaal veel partijen dat al inzien."


Maar dat is binnen vijf jaar natuurlijk.


"Een constructieve motie van wantrouwen na een jaar is mogelijk. Ik hoor nu al bij sommige N-VA-afdelingen of andere lokale afdelingen: ‘Maar ja, als het in die gemeenten kan, waarom waren wij dan verplicht om met die anderen lokaal samen te werken?’ Als dat eenmaal impact heeft in het college en er schepenambten van Vlaams Belangers zijn, zes jaar is lang, hé."

Hoe was het bij de koning dit jaar? Want u bent opnieuw langs geweest.


"Ja, korter deze keer. Net zoals bij de koffie bij Bart De Wever, was het bij de koning redelijk snel duidelijk dat ze daar een ander plan voor ogen hadden. Wij zouden niet dezelfde fout maken als vijf jaar geleden om onszelf even in de kijker te zetten, want dat gaf ons toen alleen maar meer krediet."

"Koning Filip is geen slechte mens, maar ik blijf ervan overtuigd: koningen en prinsessen zijn leuk voor Disneyland Parijs, maar niet voor staatsstructuren.”

Hoe loopt de regeringsvorming af?

“Geen enkele partij wil na een dubbel verkiezingsjaar opnieuw naar verkiezingen. Dat is één. Twee, als ze dat toch nog eens doen... Tja, gouverner c'est prévoir. Maar ik denk dat ze het sentiment bij de kiezers onderschatten. Mensen hebben hun buik vol van politiek. Ze hebben gestemd en verwachten nu actie. Mijn inschatting is dat Arizona de grootste kans heeft om erdoor te komen. Mathematisch kunnen drie partijen wel iets vormen."

“De PS heeft zich nu genesteld in de oppositie om de PTB klein te houden en het alternatief te worden tegen een rechtse regering. Maar mijn voorspelling blijft dat Bart De Wever... Hij beloofde in 2014 premier te worden en bleef burgemeester. In 2019 profileerde hij zich als minister-president, maar bleef burgemeester. En nu zal hij ook opnieuw zijn kiezers beliegen en gewoon burgemeester van Antwerpen blijven."

"Dat is de realiteit. Wie iets anders denkt, kan gelijk hebben, maar het zou toch straf zijn als hij de derde keer wél zijn woord houdt. Maar er zijn meer van die beloften en straffe verklaringen hé. Ineos bijvoorbeeld. Ze zeiden: ‘Als je naar de Raad van State gaat, leggen ze dat stil en het wordt nooit meer een investering.’ Nou, het is gewoon doorgegaan. En dan dat drama met de verkiezingen: ‘We hebben een snelle zakenkabinet nodig, binnen een maand.’ Hebt u dat gezien?”

“20 september zou Europa ons met de rug tegen de muur zetten. Wat gebeurde er? Niets. En nu misschien voor Kerstmis weer een nieuwe belofte, anders is het niet meer geloofwaardig. Maar men mag toch eens zeggen: stop met Bart De Wever op zijn woord te geloven, want het klopt meestal niet."

Er is niet bepaald veel warmte tussen u en De Wever?

"Mijn relatie met hem is onbestaande. Onbestaande."

Dit was ook het jaar van Filip Dewinter, in negatieve zin. De affaire rond Chinese spionnen, zijn nederlaag in Antwerpen. Dewinter heeft jullie wat gekost?


"Het was zeker niet de beste voorbereiding om aan een verkiezing te beginnen. Dat is een understatement, en ik ben daar niet gelukkig over. Dat is op geen enkele manier goed te praten.

Overlaatst vroeg een journalist me: ‘Dat was gênant een jaar geleden.’ Ik zei: ‘Nee, mevrouw, dat stond al in de kranten in 2017 en 2018.’ Men heeft dat opgeklopt, vooral via DPG Media, alsof het nu plots actueel was."

Als er nu nieuwe verkiezingen komen, zal dat niet meer met Filip Dewinter zijn?


"Dat stond al in de kranten jaren geleden. Ik heb hem toen gesanctioneerd, en ik heb ook gesanctioneerd in 2017. Verwacht dan niet dat ik zeven jaar later opnieuw ga sanctioneren. Dat is gewoon niet geloofwaardig. Filip zit in het Vlaams Parlement en zijn legislatuur loopt verder. Uw vraag is dus zonder voorwerp."

Hebt u een goed voornemen of een wens voor volgend jaar?


"Ja, toch iets meer tijd voor mijn gezin. Mijn zoontje Floris is nu vier. Hij praat al heel goed en pikt veel meer op dan ik dacht. Hij is slimmer dan ik had verwacht.”

“Ik probeer ook uit te leggen waarom papa soms niet thuis is. Laatst zei hij tegen zijn leerkracht: ‘Papa is vannacht niet thuis blijven slapen.’ Ik vind dat grappig, maar ik besef ook dat hij dingen oppikt en ik moet dat bijsturen”.

“En als het druk wordt met verkiezingen, merk ik dat ik te veel bezig ben met geen fouten maken en controle houden. Dat is zwaar. Daardoor ben ik misschien het plezier in de politiek wat kwijtgeraakt. Dat moet ik terugvinden. Dat leuke aan politiek, dat moet terugkomen."

Reply

or to participate.