Laaouej dreigt met Nederlandstalige socialistische lijsten in Brussel: PS plant ‘frontale’ aanval op Vooruit, wraak voor opblazen uiterst linkse coalitie

🃏 Goedemiddag. Een onwaarschijnlijk verhaal van chantage en blufpoker in de hoofdstad. Daar loopt een diepe breuk door de socialistische familie, nadat Vooruit ‘neen’ zei tegen een coalitie met PTB-PVDA en Team Ahidar.

🧨 Een gezamenlijke meeting tussen de top van Vooruit, met Conner Rousseau en Ans Persoons, en de top van de PS, met Paul Magnette, Philippe Close en Ahmed Laaouej, ontspoorde volledig. Laaouej dreigt met eigen, Nederlandstalige lijsten. En hij wilde zelfs Vooruit uit de gezamenlijke kantoren van het hoofdkwartier zetten. Magnette moest sussen.

💥 De woede van de PS’er in Brussel was zo groot, omdat Laaouej geloofde minister-president te kunnen worden van een uiterst linkse coalitie. Ondertussen is de malaise in de hoofdstad compleet: de MR toont geen enkel initiatief.

🤝 Steeds nadrukkelijker circuleert nu wel een scenario om aan Nederlandstalige kant dan maar een minderheidskabinet te vormen. Bij de PS doen de wildste verhalen de ronde over de ‘speciale band’ tussen Open Vld en N-VA in Brussel.

🪖 De kern van Arizona zit vanmiddag weer samen over de militaire aankopen van minister van Defensie Theo Francken (N-VA). Vooruit koppelde een deal daarover aan de meerwaardebelasting.

🌬️ Ook op de agenda van de kern: het PEZ1-offshorewindmolenpark voor de Belgische kust moet eindelijk in gang gezet worden. Dat dossier zat maanden vast.

🏭 Een raid op Belgische wapenfabrikanten toont hoe pro-Palestijnse actievoerders overgaan tot geweld en vandalisme.

🇯🇵 En Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden Hilde Crevits (cd&v) stelt vast dat de maatregelen van Pieter De Crem (cd&v) in Aalter “onwettig” waren. Een tuchtprocedure tegen De Crem komt er voorlopig niet. Die is ondertussen wel nog commissaris-generaal van het Belgische paviljoen in Osaka, voor de Wereldtentoonstelling.

Niet de MR, maar de PS zou wel eens de eerste Franstalige partij kunnen zijn in de recente politieke geschiedenis die met ‘eigen’ lijsten naar Nederlandstalige kiezers komt vissen. In Brussel dreigt kopman Ahmed Laaouej in een chantagebrief met dat scenario, aan de top van Vooruit. Het feit dat de Vlaamse socialisten in de hoofdstad ‘njet’ zeiden tegen zijn plan om met de PTB-PVDA en Ecolo, plus ook Team Ahidar en Groen een coalitie te vormen, zit hoog. Heel hoog. Een gemeenschappelijke vergadering ontspoorde volledig, Laaouej zint sindsdien op ‘wraak’. Tot en met dus eigen Nederlandstalige PS-lijsten: die zouden dan zowel Vooruit als Team Ahidar kunnen bekampen, en heel het institutionele raamwerk in de hoofdstad nog meer op zijn kop zetten. Tegelijk ligt de formatie in Brussel echt plat: de MR weigert het initiatief te lossen, maar neemt al dagen geen initiatief. Bij Vooruit en Groen, maar ook cd&v, sluit men tegelijk niets meer uit: een minderheidscoalitie aan Nederlandstalige kant kan, om eventueel de PS aan boord te nemen. Niemand denkt immers dat Open Vld nog de N-VA zal lossen in de hoofdstad: de PS ziet er zelfs ‘zakelijke verbanden’ tussen de families Bourgeois en De Gucht.

In het nieuws: De ‘nee’ van Vooruit duwt de Brusselse PS tot razernij.

De details: Wordt het in 2029 nog ‘gekker’ aan Nederlandstalige kant in Brussel? Als het van PS’er Laaouej afhangt wel: hij dreigt ermee om met eigen, socialistische lijsten in de hoofdstad naar de Nederlandstalige kiezers te stappen. De ultieme wraak, omdat Vooruit weigert mee te gaan in zijn plannen.

• “Doe mij een plezier en doe wat je niet laten kan. Wij gaan Brussel niet verkloten door het aan Fouad Ahidar en de PTB te gaan geven.”

• Conner Rousseau, de jonge voorzitter van Vooruit, haalde keihard uit naar Ahmed Laaouej, op een meeting van socialistische kopstukken. Die had zopas zijn dreigement op tafel gegooid: hij zou Vooruit kapotmaken in de hoofdstad, want geen enkele Vlaamse socialist nog toelaten op gemeenschappelijke gemeentelijke lijsten. En voor het gewest: “Een eigen lijst met Vlamingen die ‘van ons’ zijn,” zo stelde Laaouej ijskoud.

• De vergadering tussen de top van de PS en Vooruit, belegd door PS-baas Paul Magnette en Rousseau, was nochtans net bedoeld om de relaties binnen de socialistische familie gaaf te houden. 

• Om die reden was ook Brussels burgemeester Philippe Close, een PS’er die het uitstekend kan vinden met de mensen van Vooruit, mee aangeschoven. En ook Ans Persoons, vandaag staatssecretaris voor Vooruit in Brussel, had er alle belang bij dat het niet op een conflict zou eindigen.

• Maar dat mislukte dus volledig. Want de PS-top, en zeker Laaouej, had niet verwacht dat Vooruit al zo snel de poging om tot een extreemlinkse coalitie te komen in Brussel, zou torpederen. Integendeel: Laaouej was bij de start van de meeting nog heel zelfzeker “dat hij Conner en Ans wel zou overtuigen”. 

• Hij toonde zich initieel poeslief. “Doe geen moeite,” had Rousseau er vrij snel wat koud water over gegooid.

• Dat Rousseau zo eerlijk was om toe te geven dat zo’n coalitie met PVDA én Team Ahidar hem ook in heel stevig conflict zou brengen met zijn Vlaamse en federale coalitiegenoot de N-VA en premier Bart De Wever (N-VA), schoot in het verkeerde keelgat bij Laaouej.

• “Dus één telefoontje van De Wever en jullie plooien?”, brieste die op de meeting, volgens zowel de lezing van de PS als die van Vooruit achteraf. “Ik heb De Wever wel echt niet nodig om te weten dat wij de rode loper niet gaan uitrollen voor de communisten of voor Fouad Ahidar. In Brussel dan nog, of all places. Dat krijg ik gewoon echt niet uitgelegd.”

• Magnette en Close toonden begrip voor het standpunt van Vooruit: ze waren meer bekommerd over hoe de communicatie dan best zou geregeld worden, om niet al te verdeeld als socialistische familie naar buiten te komen. Maar Laaouej wilde daar niets van horen.

De dreigementen van de PS’er: De kantoren aan de Keizerslaan herbekijken, en vooral, eigen lijsten in 2029.

• Laaouej zint sindsdien op wraak. Het Brusselse kopstuk van de PS rook wel degelijk zijn kans om Brussels minister-president te worden. “Maar daarvoor gingen wij ons echt niet in onmogelijke politieke bochten wringen,” zo is vandaag bij de top van Vooruit te horen.

• Die kregen na de noodlottige meeting een dreigbrief in de bus, neergepend door Laaouej. Die haalde daarin aan wat hij al tijdens de meeting als hefboom had uitgespeeld: geen gemeenschappelijke lijsten meer van PS-Vooruit in de 19 Brusselse gemeenten de volgende gemeenteraadsverkiezingen. 

• De facto wordt het dan bijzonder moeilijk voor Vooruit om nog veel gemeenteraadsleden, laat staan schepenen te hebben: een pak Vooruit-mensen in Brussel dreigt dus zijn of haar post te verliezen, wat uiteraard tot zenuwachtigheid leidt.

• Laaouej wilde volgens PS-bronnen zelfs zo ver gaan om ook te bekijken of ze Vooruit niet uit de kantoren aan de Keizerslaan konden zetten: daar huurt Vooruit bij de huisbaas, Paul Magnette. Zo ver wilde die niet gaan.

• Maar eigen lijsten, ook voor het gewest, zijn wel degelijk een concreet idee, waar Laaouej eigenlijk al sinds de nacht van 9 juni 2024 mee rondloopt. De PS’er, met Marokkaanse roots, ondervond in de campagne immers een pak concurrentie van Lijst Ahidar, het kiesvehikel rond de populaire Fouad Ahidar, ook met Marokkaanse roots, die Vooruit net verliet om een erg Arabisch-getinte lijst op te richten, die een mix is van links-populisme en erg religieuze standpunten. 

• Dat Ahidar zo een pak Franstalige stemmen lokte, en ‘goedkoop’ drie Nederlandstalige zetels won, wrong voor Laaouej. Hij verweet Vooruit ook die concurrentie te hebben laten ontstaan.

De gevolgen: Institutioneel zou dat nog meer een kluwen betekenen.

• Door straks met eigen regionale lijsten te komen, een PS-lijst voor het Nederlandstalige kiescollege in Brussel, zou Laaouej dan zowel Ahidar én Vooruit kunnen gaan bekampen op eigen terrein.

• Bij Vooruit wil men onder geen beding toegeven aan de ‘chantage’. “Wie denkt dat Rousseau daarvoor zou gaan plooien, kent hem toch echt niet goed. En ook Persoons, onze Brusselse kopvrouw, laat daar geen opening voor. Als Laaouej denkt dat hij dat moet doen, wel, dan moet hij dat maar doen,” zo klinkt het droog.

• De gevolgen, als de PS doorzet, zouden wel niet te overzien zijn. Nu al is aan Nederlandstalige kant de versplintering compleet, in combinatie met ‘doping’ van niet-Nederlandstalige kiezers: zowel Groen (dat ontevreden Ecolo-kiezers opving) als Team Ahidar zagen een heel opvallende instroom op 9 juni 2024.

• Net daarom zijn er eigenlijk haast altijd vier partijen nodig voor een coalitie: de rest heeft elk amper een handjevol zetels. Als straks de Franstalige partijen daar nog komen tussenfietsen, met eigen lijsten, wordt de chaos nog groter. Een hervorming van het systeem, waar eigenlijk Laaouej al lang op aandringt omdat hij vindt dat de Nederlandstaligen te veel privileges hebben, wordt zo wel onvermijdelijk.

Wat nu in Brussel? De MR geeft geen teken van leven.

• Een paar dagen na het opblazen van de uiterst linkse coalitie, kwam de MR vorige woensdag nog eens met een initiatief: een nieuwe budgetnota. Die bleek niet veel meer dan oude wijn in nieuwe zakken, maar tegelijk beloofde het duo van formateur David Leisterh (MR) en partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez (MR) “nieuwe contacten” te gaan leggen.

• Zowat iedere partij in Brussel is ondertussen aan het wachten op een uitnodiging. “Dat is nu meer dan een week. We begrijpen dat de formateur het allemaal even niet meer rooskleurig inziet, maar zo verliezen we wel tijd,” zo zegt een onderhandelaar.

• Tegelijk tekent zich wel een duidelijke nieuwe ‘oplossing’ af. Want ook al dreigt en blaast Laaouej, de deuren naar de PS zijn ook niet helemaal dicht, bij Groen of Vooruit in Brussel. 

• Daar omschrijft men Laaouej als een “ongeziene en bepalende persoonlijkheid in de Brusselse politiek”. Met al zijn voor- en nadelen dus: met de PS aan boord helt het meer naar links, en men kan toch niet zonder hen, mathematisch.

• En ook de MR weet wel dat een coalitie met de PS finaal onvermijdelijk is: maar dan komt de oude vraag weer naar boven, quid N-VA en Open Vld? Want de PS weigert met de N-VA in zee te gaan, Open Vld weigert de N-VA te lossen in de hoofdstad.

Bij de PS ziet men allerlei verbanden: “De N-VA en Open Vld in Brussel zitten samen in één bedrijf”, Energyvision.

• Opvallend: bij de Franstalige socialisten is men er stellig van overtuigd de reden gevonden te hebben waarom Frédéric De Gucht (Open Vld) maar blijft weigeren om Cieltje Van Achter (N-VA) te dumpen en een coalitie zonder N-VA te maken. Dat zou alles te maken hebben met het bedrijf Energyvision, zo geloven de Franstalige socialisten.

• Energyvision specialiseert in zonnepanelen: stichter-CEO Maarten Michielssens en investeerder Marc Coucke brengen het binnenkort naar de beurs. En in de raad van bestuur zetelt al jaren Karel De Gucht, de vader van Frédéric: de oud-regeringscommissaris heeft er ook een pakket aandelen. 

• Voor Couckes holding Alychlo zetelt dan weer de CEO, Pieter Bourgeois. Dat is de zoon van Geert Bourgeois, maar vooral ook de schoonbroer van Cieltje Van Achter, de kopvrouw van de N-VA in Brussel. “En daarom gaan die twee elkaar nooit lossen: De Gucht en Van Achter,” zo weet men wel stellig bij de PS.

• Of het allemaal zo ‘duister’ ineen moet zitten, is maar de vraag: Frédéric De Gucht maakte net intern bij de Open Vld en ook in de Vlaamse pers naam door de PS vriendelijk maar kordaat ‘neen’ te zeggen, meermaals. 

• Wil hij zijn kansen gaaf houden om ooit Eva De Bleeker (Open Vld) op te volgen als partijvoorzitter – en velen zien in hem de juiste man – dan kan hij zich echt geen bocht op Brussels niveau veroorloven. Zolang De Gucht zich dus in de coulissen van de Open Vld nationaal warm loopt, zal er in Brussel geen ander standpunt komen.

• “Het zegt veel over de PS dat ze dat soort wilde theorieën al moeten gaan zoeken, om toch maar te verklaren waarom de Open Vld niet plooit. Maar die zijn jarenlang Guy Vanhengel (Open Vld) en Sven Gatz (Open Vld) gewoon geweest: dat waren hun beste vrienden, hé,” zo zegt een hoge Brusselse bron.

Op de agenda: De NAVO-top, en later ook EU-top. Migratie wordt weer een topic.

• Een staakt-het-vuren tussen Iran en Israël doet iedereen op adem komen. Tijd voor vanmiddag Donald Trump dus, op de NAVO-top in Den Haag. Dat wordt het grote nieuws vanavond en morgen.

• Voor België schuift het trio van de premier, Bart De Wever, de minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (LE) en de minister van Defensie Theo Francken (N-VA) aan. Voor De Wever wordt het, na de begrafenis van de paus in Rome, de tweede keer dat er een internationale ontmoeting is met Trump sinds hij premier is.

• Zoals al geschreven: de NAVO-top moet vooral een bevestiging worden van waar achter de schermen weken aan gewerkt is door de Belgische diplomatie en het politieke trio. Dat wil zeggen: zo weinig mogelijk bindende afspraken op de top, zodat België niet gedwongen wordt tot onmogelijke financiële inspanningen op vlak van Defensie.

• In de marge van de top in Den Haag ziet De Wever ook nog de Deense premier Mette Frederiksen, die nu met Denemarken de EU-raad voorzit. Donderdag is er immers alweer een Europese top, en De Wever wil migratie hoog op de agenda houden, net als de Denen. 

• Belangrijk is dat de Duitser Friedrich Merz het kamp van de ‘migratie-realistische’ landen komt vervoegen: het is de eerste keer dat een Europees zwaargewicht mee aanschuift, met onder meer Italië, Nederland, Zweden, Oostenrijk en België. Het zou in het Europese spel wel eens het gewicht in hun voordeel kunnen doen uitdraaien.

Eerst nog de kern: Vanmiddag nog even de harde realiteit van Arizona.

• “Wij gaan niet tekenen voor de uitgaven, als we over de inkomsten ook niet zeker zijn.” Premier De Wever had gehoopt om met een ‘lijstje’ van nieuwe aankopen naar de NAVO-top in Den Haag te kunnen. Al weken ligt die lijst van minister van Defensie Francken klaar, en hij en de premier wilden dat graag ‘concreet’ kunnen tonen aan de partners.

• Maar dat zal vermoedelijk niet doorgaan. Want bij Vooruit wilde men niet aftekenen voor die aankopen, waarbij onder meer de omstreden F-35’s zitten. Meer nog: gisteren koppelde vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) het goedkeuren van die lijst expliciet aan ‘nieuwe inkomsten’, oftewel de meerwaardebelasting.

• Daarover deed minister van Financiën Jan Jambon (N-VA) nog wat nieuwe voorstellen: zo was de N-VA nu toch bereid om de uitzondering voor aandeelhouders die hun aandelen tien jaar of langer bijhouden, uit de teksten te schrappen. Dat achterpoortje stond ook niet in het regeerakkoord: aan de linkerkant wil men het aantal uitzonderingen zo klein mogelijk houden.

• Maar voor Vooruit volstaat het allemaal niet: zij doen nu dus ook lastig over de lijst extra investeringen voor Defensie. “Laat ons eerst eens gaan kijken wat die top in Den Haag nu concreet brengt?”, is te horen bij Vooruit. Maar de ‘koppeling’ die ze gisteren ineens maakten, door “samen over te steken” voor Defensie, komt er nadat ze ook al een koppeling maakten voor de hervormingen in het systeem van de werkloosheidsuitkeringen.

• De vraag is of het zo hard gespeeld wordt: gisterenavond was er in elk geval nog druk informeel overleg tussen de regeringspartners.

Ook op de kern: Het dossier van een nieuw windmolenpark op zee raakt eindelijk opgelost?

• Heel de sector van de windenergie zit er al weken op te wachten: hoe zit het nu met de veiling voor een nieuw, groot offshore park voor windenergie, voor de Belgische kust? Het gaat om de zogenaamde concessie PEZ1, de ‘Prinses Elisabethzone 1’. Daarover was een internationale aanbesteding opgestart, die nog door Vivaldi in gang gezet werd.

• De bedoeling is dat kandidaten tussen 25 juli en 24 augustus een bod uitbrengen. Maar de nieuwe minister van Energie, Mathieu Bihet (MR), bleef wel heel lang aarzelen met het uitschrijven van die veiling. 

• Want heel het plan voor energie in de Noordzee, met een duur en prestigieus energie-eiland dat nog door voorganger Tinne Van der Straeten (Groen) als paradepaardje werd uitgespeeld, kwam wat op de helling: het energie-eiland is al fors verkleind qua ambities. 

• Bihet zelf weigert enige commentaar te geven in het dossier, regeringsbronnen wijzen erop dat het dossier “wel rechtgetrokken moet worden.” Het gaat immers om 700 megawatt aan nieuwe productiecapaciteit tegen 2030: iets minder dan een kerncentrale dus. Dat is nodig om verder de stroomproductie te ‘vergroenen’, maar ook gewoon om de bevoorrading te verzekeren.

• Alleen is windenergie in tussentijd een pak minder rendabel geworden, plus er is dus de onzekerheid over het dure energie-eiland én de onzekerheid over aansluiting op de nieuwe hoogspanningslijn Ventilus. De vraag is of die op tijd klaar raakt. “Mogelijks raken we er straks wel uit,” zo is te horen binnen Arizona.

• Maar onderliggend gaat het ook om een strijd over hoe ‘groen’ Arizona wil zijn: zeker bij Les Engagés, die van ‘klimaat’ wel echt een ambitie hebben gemaakt als speerpunt, dringen ze aan op het regelen van het dossier. Ook Vooruit wil dat. Maar de MR van Bihet zit op een heel ander spoor, en is allerminst enthousiast om nog veel ‘groene’ projecten uit te voeren. En ook cd&v heeft een link met het dossier: zij waren nooit ‘fan’ van Ventilus.

Ook gevolgd: Een raid van gemaskerde militanten op twee defensiebedrijven OIP en Syensqo, wegens “Israël en Palestina”, laat grote schade.

• Alles draait rond een protestactie van militanten van ‘Stop Arming Israël’, zoals de actievoerders zichzelf noemden. Ze worden gesteund door de brede protestbeweging Code Rood. De vraag is of die het geweld en vandalisme van de actie goedkeuren.

• Het ging om 150 militanten die “vernielingen voor meer dan 1 miljoen euro” aangericht hebben bij OIP, een Belgische wapenhandelaar, die onderdeel is van het Israëlische Elbit, een militair technologiebedrijf. In Doornik bestormden de actievoerders de kantoren, sloegen de hele inboedel kort en klein, van computers tot alle ramen, brachten overal graffiti aan en hesen de Palestijnse vlag.

• Bovendien beschadigden ze militaire pantservoertuigen, bestemd voor Oekraïne, met hamers en slijpschijven. 

• OIP specialiseert in tweedehands militaire voertuigen en levert voornamelijk aan dat land, en helemaal niet aan Israël: “We leveren al zeker 20 tot 25 jaar geen materiaal meer aan Israël, we hebben zelfs geen exportvergunning daarvoor,” zo stelt CEO Freddy Versluys in Het Laatste Nieuws.

• Even later werd de hoofdzetel van chemiebedrijf Syensqo beklad met rode verf, en werd de toegangsweg geblokkeerd. Volgens de actievoerders levert het chemiebedrijf hars voor drones van het Israëlische leger, type Hermes 450. 

• Die zijn volgens Syensqo niet gewapend, maar de actievoerders betwisten dat. Zij noemden de hars “een sleutelonderdeel van een wapen, bij het gebruik van oorlogsmisdaden.”

• “Alle verkopen aan de defensie-industrie voldoen aan de wettelijke kaders en vergunningen, en geen van de entiteiten is gesanctioneerd,” zo reageerde Syensqo aan De Tijd.

• De Standaard was ‘embedded’ mee bij de acties, en laat uitgebreid de militanten zelf, anoniem, aan het woord: “Wij gebruiken burgerlijke ongehoorzaamheid als next step”, zegt een zekere Cécile. Geweld is daarbij “niet uit te sluiten”, zo verdedigt ze: “Wij veroordelen de geweldplegers van onze groepering niet. We bieden ze juridische bijstand. We hebben nood aan diverse tactieken. Hun geweld valt nog steeds in het niets in vergelijking met de genocide in Gaza.”

Ook genoteerd: Hilde Crevits vindt de maatregelen van De Crem ‘onwettig’. Ze wil tegelijk wachten op de audit, voor ze actie onderneemt tegen haar partijgenoot.

• Voor cd&v blijft de zaak-Aalter een lastige affaire: het zijn allemaal kopstukken van de eigen partij die betrokken zijn bij de zaak. Uiteraard is er voormalig kopstuk De Crem zelf, die in zijn gemeente een administratief systeem opzette waarbij systematisch mensen met buitenlandse achternaam tot negen keer langer moesten wachten voor ze ingeschreven werden in het bevolkingsregister.

• Dat beschouwt de bevoegde Vlaamse minister, Hilde Crevits, nu als ‘onwettig’. Ze vernietigt de collegebeslissingen van Aalter, en dreigt met een ‘dwangtoezicht’ als ze de aanpak niet meteen aanpassen.

• Crevits heeft het ook over de ‘federale toezichthouder’ die de zaak had moeten goedkeuren. Die toezichthouder noemt ze niet bij naam, maar dat zijn Binnenlandse Zaken en Asiel en Migratie. Beiden vielen onder partijgenoten van De Crem, Nicole de Moor (cd&v) en Annelies Verlinden (cd&v). Hun beide kabinetten waren op de hoogte, ook zij ondernamen niets.

• Tegelijk spreekt Crevits zich niet uit over de grond van de affaire: of het nu al dan niet discriminatie was. Dat laatste is strafbaar: er loopt een onderzoek van het parket én van Audit Vlaanderen. In de reportages van Pano en De Morgen leidt het in elk geval weinig twijfel hoe de praktijk ineen zat: dat erkende ook partijvoorzitter Sammy Mahdi (cd&v).

• Maar voorlopig laat Crevits haar partijgenoot De Crem dus zitten: een tuchtonderzoek of tijdelijke schorsing komt er niet. De oppositie van Groen vindt dat hoogst ongepast.

• Wat zeker meespeelt: De Crem loopt tegenwoordig in de kijker in het buitenland. Hij is immers de commissaris-generaal voor het Belgische paviljoen op de Wereldtentoonstelling van 2025 in het Japanse Osaka: een mooie job die hij geregeld kreeg, waardoor hij regelmatig in Japan mag zijn.

• Daar loopt die tentoonstelling van 13 april tot 13 oktober 2025, en heeft als onderwerp de “toekomstige samenleving”. België zelf zette ‘Saving Lives’ als thema naar voren. Als De Crem als burgemeester opzij moet, kan hij moeilijk aanblijven als commissaris-generaal.