N-VA lost het “gelijk oversteken” en gaat voluit voor Vlaamse regering Diependaele I: “Met een succesje naar de kiezer trekken”

Bart De Wever (N-VA) lost een dure eed die hij zwoer midden in de kiescampagne: hij koppelt niet langer de Vlaamse regeringsvorming aan de federale. Dat was nochtans de les die hij in 2019 en 2020 op de hardst mogelijke manier leerde: toen vormde de N-VA wél de Vlaamse regering met cd&v en Open Vld, om nadien vast te stellen dat die twee partijen in de federale Vivaldi-combinatie stapten, zonder hem. Maar “het kan niet anders”, is binnen de partij te horen: men wil alle kansen geven aan Matthias Diependaele (N-VA) als nieuwe minister-president. En tegelijk wil de partij ook kunnen uitpakken met het feit dat er “wél al” een nieuwe Vlaamse ploeg is, om zo de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen te kruiden. “Bovendien, federaal zijn we nu wel zo goed als incontournable”, zo klinkt het bij een hoge bron. “En dat gingen we voor de verkiezingen eigenlijk niet van uit.”

In het nieuws: Vergeet de ‘supernota’, hier komt de ‘meganota’.

De details: Op Vlaams niveau zijn de onderhandelingen naar een laatste, finale ronde aan het gaan. De komende dagen maakt formateur Diependaele de synthese in één finale nota. Die komt dan dit weekend op tafel, om alle grote resterende knopen de volgende weken door te hakken.

• "Eén keer een mes in de rug, geen tweede keer." Dat was wat Bart De Wever letterlijk zei tijdens het voorzittersdebat van Knack en Trends eind februari, midden in de kiescampagne. 

• Daarbij doelde hij expliciet op wat er gebeurde in 2019 en 2020. “Als er opnieuw federaal een coalitie komt zonder Vlaamse meerderheid, hoeft men op mij niet meer te rekenen voor het Vlaamse niveau”, zo stelde hij nog. 

• Alles had te maken met het trauma van de N-VA bij die vorige regeringsonderhandelingen. In oktober 2019 landde toen Jambon I, en daarbij vroeg de N-VA geen spijkerharde garanties over wat de anderen federaal zouden doen. Ze achten dat toen niet nodig, vonden het eigenlijk zelfs ‘niet verstandig’: het Vlaamse niveau mocht niet ‘besmet’ worden met het federale.

• Bovendien waren er de twee onderhandelende voorzitters, Wouter Beke (cd&v) en Gwendolyn Rutten (Open Vld), die aangaven dat ze in die Vlaamse regering zouden stappen. De Wever sloot met een goed gevoel de onderhandelingen toen af: hij had de personaliteiten die hij wilde, in de Vlaamse ploeg.

• De volgende ochtend bleek al dat de poppen aan het dansen gingen: enkel Beke was in die Vlaamse regering gestapt, Rutten koos plots voor een federale rol: een paar weken later zat ze plots heel dicht bij een federale coalitie, waarvan zij formateur kon worden.

• De rest is geschiedenis in de Wetstraat: het trio van Alexander De Croo (Open Vld), Egbert Lachaert (Open Vld) en Vincent Van Quickenborne (Open Vld) keerde zich fel tegen Rutten en wilde de N-VA er federaal wel bij. Initieel toch. Want finaal kwam Vivaldi er bijna een jaar later toch, mét cd&v aan boord, tegen de wil van de cd&v-kopstukken in de Vlaamse regering, en vooral met de Open Vld’ers er ook in, en De Croo zelfs als premier. 

• De Wever kwam daar in de kiesstrijd van 2024 uitgebreid op terug, en koppelde zelfs expliciet de Vlaamse formatie aan de federale, deze keer. Beide ploegen zouden gemaakt worden “met garanties” tussen de niveaus, een soort ‘gelijk oversteken’ dus, voor de twee samen.

Waar dit om draait: De N-VA laat die koppeling los, omdat ze niet anders kunnen.

Subscribe to W16 Plus to read the rest.