Eén ding ging Tom Van Grieken (Vlaams Belang) niet doen: overmoedig worden. Dat nam hij zichzelf meermaals voor, tijdens deze kiescampagne. En het moet gezegd, terwijl Vlaams Belang in januari nog kampte met uiterst pijnlijke verhalen over de etentjes die kopstuk Filip Dewinter organiseerde op kosten van de Chinese overheid, reed de partij een haast feilloze campagne. Met een piek tot 27,2 procent in een nieuwe peiling van RTL lijken de bomen tot in de hemel te groeien. Leidde dat resultaat tot een zeldzame uitschuiver van hoogmoed, tijdens het ‘Groot Debat’ onder kopstukken op VTM gisteren? “Sommigen van jullie zullen op 9 juni uitgelachen worden,” zo wierp Van Grieken zijn collega’s voor de voeten, in de hitte van een uiterst fel debat over gender. “Wat een niveau jong, komaan,” zo repliceerde Melissa Depraetere (Vooruit), terwijl de anderen wat verbouwereerd stonden te kijken. Tekenend voor Vlaams Belang wel tegelijk: met het ‘gender’-thema nemen ze een stevige gok. Een doelpubliek, onder meer bij moslimminderheden, is er zeker voor hun felle positie. Maar in hoeverre schrikt het de ‘bredere’ groep kiezers af?

In het nieuws: Een debat met zeven op VTM zet op één thema Van Grieken heel scherp zes-tegen-één. En het is niet migratie.

De details: Een Vlaams Belang dat richting 30 procent lonkt, kan dat gaan halen door op doelgroepen te werken. In hun actie tegen ‘gender’ zien ze duidelijk potentieel. Maar het legt meteen een cruciale vraag op tafel: hoe ‘hard’ kan Vlaams Belang gaan, zonder af te schrikken?

• “Pertinente leugens.” “Dat is compleet niet waar.” “Dat is oprecht een leugen.” Tom Van Grieken was helemaal opgenaaid, in zijn discussie met de zes andere partijkopstukken in de studio’s van VTM. Daar verzamelden gisteren Bart De Wever, Melissa Depraetere, Sammy Mahdi, Alexander De Croo en Raoul Hedebouw (PVDA) om met zeven een bijna twee uur durend debat te houden.

• En zo kwam plots die ene zin van Van Grieken, spontaan, in een heel betoog over ‘gender’, die hij ertussen snauwde, richting zijn collega-voorzitters: “Sommigen van jullie zullen uitgelachen worden op 9 juni”.

• Er viel na zijn antwoord een pijnlijke stilte, waarop de jonge Depraetere, die zich opvallend goed stand hield in het geheel, als enige echt voluit reageerde: “Wat een niveau jong, komaan. Wat een niveau.”

• Los van de discussie zelf, toonde het een kant van Van Grieken, waar hij zichzelf nog een aantal weken geleden voor waarschuwde: niet overmoedig worden, niet zegezeker, en al helemaal niet triomfalistisch. Die houding, “voetjes-op-de-grond” en niet revanchistisch, peperde de Vlaams-Belang voorzitter zijn eigen entourage en achterban ook in, de afgelopen weken. Want “peilingen zijn maar peilingen”: die mochten niemand intern bij het Belang in slaap wiegen.

• En toch: een nieuwste steekproef, die de Franstalige zender RTL gisteren publiceerde, toont een monsterwinst. Vlaams Belang klimt naar 27,2 procent in de peilingen, de magische kaap van 30 procent lijkt niet onhaalbaar.

• Voor Bart De Wever en zijn achterban kwam er psychologisch een even grote tik: 19,6 procent duwt hen onder die drempel met een 2 voor het resultaat. Tegelijk scoort Vooruit opnieuw 13 procent, gevolgd door cd&v op 12 procent. Open Vld raakt maar niet onder die 10 procent uit, met 9,2 procent. PVDA zit daar nog boven met 9,3 procent, en Groen schuurt met 6,9 procent tegen de kiesdrempel aan.

• Overigens geven we mee dat deze peiling echt met een korrel zout te nemen is: het gaat om een steekproef van het bureau Cluster17, die dat nog eerder nooit deden. Er is dus geen enkel vorig referentiepunt, waardoor men niet kan ‘herwegen’, en de foutenmarge bedraagt 3 procent.

• Maar rommelige methodologie of niet: de trends zijn duidelijk. Vlaams Belang surft op een golf.

Waarom dit ertoe doet? De harde sneer van Van Grieken is geen toeval, uitgerekend op een thema dat dynamiet blijkt: gender.

Subscribe to W16 Plus to read the rest.